In de wereld van de tandartspraktijk is hygiëne van cruciaal belang. Maar hoe zit het eigenlijk met de handschoenen die tandartsen dragen? Worden ze altijd op de juiste manier gebruikt en zijn ze echt zo hygiënisch als we denken?
Het is een bekend gezicht: tandartsen en assistenten die gehandschoend te werk gaan tijdens behandelingen. Maar deze handschoenen worden alleen gebruikt in situaties waar mogelijk infectieus materiaal aanwezig is. Buiten deze ‘kritische’ zones zijn blote handen vaak de norm. Dit bewustzijn van infectiegevaar is essentieel in een omgeving waar gewerkt wordt in het intieme gebied van het menselijk lichaam.
Het dragen van handschoenen is bij tandartsen altijd patiëntgebonden. Dit betekent dat ze worden gedragen tijdens behandelingen, bij het hanteren van patiëntmateriaal en gebruikte instrumenten. Maar zodra er sprake is van ‘schone’ werkzaamheden, geldt de regel: blote handen zijn schone handen. Een lade openen? Dan gaan de handschoenen uit en worden de handen gedesinfecteerd. Zo wordt de keten van besmettingsgevaar en kruisbesmetting telkens doorbroken.
Helaas lijkt deze bewustwording niet altijd aanwezig te zijn in andere sectoren. Onlangs werd mijn aandacht getrokken toen ik een broodje kocht bij een benzinestation. De medewerkers in de fraai ingerichte broodjesafdeling droegen zwarte nitril handschoenen bij het bereiden van de broodjes. Dit bracht me aan het denken: is dit wel zo hygiënisch als het lijkt?
Tijdens mijn trainingen gebruik ik soms een film waarin het verspreiden van micro-organismen wordt gedemonstreerd. Handschoenen worden ingesmeerd met lichtgevende verf om het transport van de aanwezige micro-organismen te volgen. Onbewust besloot ik de weg van de zwarte handschoenen van de broodjesverkoopster te volgen en fantaseerde ik over het lichtspektakel dat zou plaatsvinden:
De handschoenen grepen een broodje uit de mand, sneden het met een mes en bestreken het met boter. Vervolgens werden plakjes ham, kaas, ei en komkommer toegevoegd. Alles werd op het broodje gelegd, waarna de handschoenen even langs het schort van de dame streken voordat ze het broodje in een zakje stopten. Daarna raakten ze het scherm aan, namen geld aan, gaven wisselgeld terug en trokken tenslotte de pet recht.
Mijn fantasie ging met me op de loop. De hele omgeving, inclusief het broodje dat ik zou gaan eten, baadde in een gloed van micro-organismen, vermengd met vlees, geld en aanraking van kleding.
Het wisselen van handschoenen of werken met schone, gedesinfecteerde handen had dit kunnen voorkomen. In plaats daarvan werd er gekozen voor het dragen van handschoenen, wat ironisch genoeg de situatie alleen maar onhygiënischer en onveiliger maakte.
Tenzij je werkzaam bent in de mondzorg, waar men wel begrijpt hoe veilig werken echt in zijn werk gaat. In die sector geldt nog steeds de oude wijsheid: “Schone handen zijn blote handen”.